Grammaire

Passé composé czasowników nieregularnych Do czasowników nieregularnych zaliczamy wszystkie czasowniki, które nie kończą się na -er. Passé composé takich czasowników często można wywnioskować, ponieważ istnieje kilka podgrup czasowników, wydzielonych pod kątem tworzenia imiesłowu czasu przeszłego. Mimo to zalecamy, aby czasowników nieregulanych uczyć się wraz z ich imiesłowem. czasowniki zakończone na -re Czasowniki zakończone na -re w większości przypadków w imiesłowie czasu przeszłego mają końcówkę -u.
attendre attendu descendre descendu
boire bu lire lu
connaître connu rendre rendu
Niektóre czasowniki zakończone na -re mają jednak inny imiesłów.
prendre pris dire dit
apprendre appris faire fait
comprendre compris mettre mis
czasowniki zakończone na -ir W przypadku czasowników zakończonych na -ir w imiesłowie czasu przeszłego zostaje tylko -i.
choisir (wybrać) choisi partir parti
dormir dormi sortir sorti
Tutaj również mamy wyjątki.
ouvrir ouvert couvrir (nakryć) couvert
czasowniki zakończone na -oir Wspólną cechą imiesłowu czasu czasu przeszłego w czasownikach zakończonych na -oir jest -u.
pouvoir pu voir vu
savoir su vouloir voulu
czasowniki avoir i être Oba te czasowniki posiłkowe w passé composé mają czasownik posiłkowy avoir!
avoir eu y être été
Ils ont eu de la chance.Mieli szczęście. Tu as été à la faculté ce matin ?Byłeś/Byłaś rano na wydziale?
Czasowniki z czasownikiem posiłkowym être Jak już wiemy z wcześniejszych lekcji, passé composé zdecydowanej większości czasowników tworzymy przy użyciu czasownika posiłkowego avoir. Niektóre czasowniki, wyrażające ruch i kilka innych w czasie tym łączą się z être. Z dotąd poznanych są to aller, arriver, descendre, partir, rentrer, rester, sortir i venir. Cédric est sorti à neuf heures.Cédric wyszedł o godzinie dziewiątej. Je suis descendu à la station Nation.Wysiadłem na stacji Nation. Przypomnijmy, że aby utworzyć passé composé czasowników z être musimy znać rodzaj i liczbę osoby. Imiesłów czasu przeszłego w liczbie mnogiej przyjmuje bowiem końcowe -s, natomiast w rodzaju żeńskim we wszystkich osobach również końcówkę -e. Hier, je suis allée chez le vétérinaire.Wczoraj poszłam do weterynarza. Sandrine est rentrée assez tard.Sandrine wróciła dość późno. Nous ne sommes pas encore partis.Jeszcze nie wyjechaliśmy. Les étudiantes sont venues dire merci à leur professeur.Studentki przyszły podziękować swojemu profesorowi.
Porównanie zastosowania passé composé i imparfait W poprzednich lekcjach powiedzieliśmy, że passé composé to czas przeszły, który wyraża zakończoną jednorazową czynność, a imparfait służy do opisu okoliczności czynności oraz charakteru, właściwości rzeczy i cech osób. Tu as aimé le déjeuner ?Smakował ci obiad? obiad jest zjedzony Le repas était excellent.Danie było wyśmienite. opis, właściwość umiejscowienie czynności w czasie Imparfait wyraża czynności, których dokładnej daty lub godziny nie znamy. J'étais très musicien quand j'étais jeune.Kiedy byłem mały, bardzo interesowałem się muzyką. czas znany tylko w przybliżeniu Je jouais du piano.Grywałem na fortepianie. czynność powtarzalna J'ai commencé à travailler et je n'avais plus le temps.Zacząłem pracować i już nie miałem czasu. jednorazowa czynność: rozpoczęcie pracy + stan, który nastąpił W zdaniach, w których pojawia się określenie czasu stosujemy passé composé. L'année dernière, il a travaillé dans un café.W ubiegłym roku pracowałem w kawiarni. Samedi, nous sommes allées faire les courses.W sobotę poszłyśmy na zakupy. Hier, on s'est baigné dans le lac.Wczoraj kąpaliśmy się w jeziorze. charakter czynności Z określeniem czasu łączy się też charakter czynności. Imparfait podkreśla ciągłość i regularność czynności. W przybliżeniu odpowiada aspektowi niedokonanemu. On écoutait de la chanson française.Słuchaliśmy francuskich piosenek. regularnie, okoliczność Nous aimions les films de Godard.Lubiliśmy filmy Godarda. tak bywało Il ne faisait pas si chaud.Nie bywało tak ciepło. okoliczność Passé composé używamy natomiast, jeśli czynność jest zakończona, zamknięta, odbyła się raz. W przybliżeniu odpowiada aspektowi dokonanemu. Tu as acheté les billets ?Kupiłeś te bilety? La chanteuse a même chanté une chanson de Vanessa Paradis.Piosenkarka zaśpiewała nawet jedną piosenkę Vanessy Paradis. Przyswojenie sobie różnicy w ich zastosowaniu to kwestia czasu. Czasem nawet doświadczeni filologowie zastanawiają się, jakiego czasu użyć, ponieważ ważne jest też to, co chcemy wyrazić, co chcemy zaakcentować itp. On mangeait, on buvait.Jadło się, piło się. czynność niedokonana, zwyczajna On a mangé, après, on a bu un bon café.Zjedliśmy, potem wypiliśmy dobrą kawę. następstwo czynności, czynności dokonane Hier, on a chanté, on a dansé.Wczoraj śpiewaliśmy, tańczyliśmy. było to konkretnego dnia i była to konkretna czynność Mon colocataire sortait avec notre prof.Współlokator chodził z naszą profesorką. dłużej trwająca czynność, jeśli nie mamy na myśli wyjścia na zewnątrz Mes colocataires sont déjà sortis.Współlokatorzy już wyszli. dzisiaj
Odmiana czasownika COMPRENDRE Vous pouvez répéter ? Je n'ai pas compris. Czasownik comprendre pochodzi od znanego nam już czasownika prendre. Jego formy tworzymy więc w ten sam sposób. Dotyczy to też imiesłowu: pris → compris. Zob. Odmiana czasownika PRENDRE w lekcji 6.
Odmiana czasownika ÉCRIRE Écrivez à votre professeur. Zwróć uwagę na spółgłoskę v, która pojawia się we wszystkich osobach liczby mnogiej.
Liczba pojedyncza Liczba mnoga
1. os. j'écris ʒekʀi nous écrivons nuzekʀivɔ̃
2. os. tu écris tyekʀi vous écrivez vuzekʀive
3. os.il écrit ilekʀi ils écrivent ilzekʀiv
elle écrit εlekʀi elles écrivent εlzekʀiv
Tryb rozkazujący. Écris !; Écrivons !; Écrivez ! Passé composé. J'ai écrit.; Elle a écrit.
Odmiana czasownika REJOINDRE W przypadku czasownika rejoindre na razie wystarczy, jeśli zapamiętasz poniższe najczęściej używane formy.
Liczba pojedyncza
1. os. je rejoins ʒəʀ(ə)ʒwε̃
2. os. tu rejoins tyʀ(ə)ʒwε̃
3. os. on rejoint ɔ̃ʀ(ə)ʒwε̃
Odmiana czasownika VENIR Tu viens toujours en retard ! To kolejny z wielu czasowników, który odmienia się zgodnie z regułą buta.
Liczba pojedyncza Liczba mnoga
1. os. je viens ʒəvjε̃ nous venons nuv(ə)nɔ̃
2. os. tu viens tyvjε̃ vous venez vuv(ə)ne
3. os.il vient ilvjε̃ ils viennent ilvjεn
elle vient εlvjε̃ elles viennent εlvjεn
Tryb rozkazujący. Viens !; Venons !; Venez ! Passé composé. Je suis venu.; Elle est venue.