Grammar

Present perfect Czas ten Present perfect nie ma w języku polskim swojego odpowiednika, dlatego należy pamiętać, w jakich sytuacjach się go używa. Na język polski tłumaczy się go najczęściej za pomocą czasu przeszłego, rzadziej za pomocą czasu teraźniejszego. Czasu present perfect używa się do opisywania czynności, które miały miejsce w przeszłości, ale mają określony wpływ na teraźniejszość, czyli mają związek z teraźniejszością. Np. We have decided that...Zdecydowaliśmy, że... już tak postanowione I have brought it.Przyniosłem to. to jest tutaj She has told everybody.Wszystkim o tym powiedziała. już wiedzą He has lost it.Zgubił to. to już zostało zgubione My car has broken down.Zepsuł mi się samochód. jest zepsuty We have come to ask you ...Przyszliśmy was prosić... Używa się go również do opisu czynności, które rozpoczęły się w przeszłości i nie zostały zakończone, trwają do danej chwili. Przeczenia natomiast odnoszą się do czynności, które nie wydarzyły się do danej chwili. Np. I have known him for years.Znam go od lat. He has been here many times.Był tu wielokrotnie. We have been friends since ...Jesteśmy przyjaciółmi od... Have you ever tried it?Próbowałeś tego kiedykolwiek? They haven't arrived yet.Jeszcze nie przyjechali. I haven't seen him for weeks.Nie widziałem go od tygodni. She hasn't spoken to me since then.Od tamtego czasu ze mną nie rozmawiała.

Przydatna wskazówka dotycząca użycia czasu present perfect: Zwykle używa się go w zdaniach, w których w języku polskim określa się, że coś się już stało, jak długo już coś trwa albo w zdaniach, w których mówi się, że coś jeszcze nie nadeszło lub nie zostało zrobione itp.

Tworzenie czasu present perfect Czas present perfect tworzy się za pomocą odpowiedniej formy czasownika posiłkowego have i imiesłowu biernego czasownika: Past Participle - (have/has + PP). Imiesłów czasu przeszłego czasowników regularnych tworzy się tak samo jak w czasie przeszłym (zakończenie -ed). W przypadku czasowników nieregularnych przyjmuje się ich 3. formę. Zob. przegląd form imiesłowu czasu przeszłego czasowników nieregularnych w lekcji 7 Należy pamiętać, że czasownik have w 3. os. lp. przyjmuje formę has! I have heard about it.Już o tym słyszałem. He has done it.Już to zrobił. She has refused it.Odrzuciła to. It has broken down.To się zepsuło. We have worked hard.Ciężko pracowaliśmy. Czasownik posiłkowy have wraz z zaimkami może skracać się do postaci: ...'ve, zatem: I've, you've, we've, they've. Forma has skraca się do postaci ...'s, czyli: he's, she's, it's. Np. I've cancelled the reservation.Odwołałem rezerwację. We've seen it before.Już to widzieliśmy. They've left.Już odeszli. He's broken it.Rozbił to. It's changed.To się zmieniło. Pytania tworzy się za pomocą inwersji podmiotu i orzeczenia have w odpowiedniej formie. Np. Have you spoken to him?Rozmawiałeś z nim? już Has she bought it?Kupiła to? What have I done?Co zrobiłem? Have you been to New York?Byłeś (kiedyś) w Nowym Jorku? Where have you been?Gdzie byłeś? do teraz W pytaniu o podmiot szyk wyrazów pozostaje taki sam jak w zdaniu oznajmującym. Np. Who has brought it?Kto to przyniósł? Who has broken the window?Kto rozbił to okno? What has happened?Co się stało? Przeczenia tworzy się za pomocą partykuły przeczącej not dodanej do odpowiedniej formy czasownika posiłkowego have. Forma have not skraca się do postaci haven't, a has not do postaci hasn't. Np. I haven't heard about it.Nie słyszałem o tym. We haven't sent it yet.Jeszcze nie wysłaliśmy tego. She hasn't come yet.Jeszcze nie przyszła. He hasn't seen it yet.Jeszcze tego nie widział. Przeczenie można utworzyć także za pomocą wyrazów nothing, nobody, never, no, nowhere itp. I've never seen her.Nigdy jej nie widziałem. I've told no one.Nikomu o tym nie mówiłem. She's done nothing.Nic nie zrobiła. Należy pamiętać, że w zdaniach w języku angielskim nie występuje podwójne zaprzeczenie!
Przyimki “since” i “for” !!! Często używa się w zdaniach w czasie present perfect. Nie należy ich mylić, ponieważ mają inne znaczenie! Since odnosi się do początku czynności, określa od jakiego momentu coś się odbywa. W języku polskim temu wyrazowi odpowiada przyimek OD. I've known her since last week.Znam ją od zeszłego roku. I haven't been there since 2007.Nie byłem tam od 2007 roku. He hasn't seen her since then.Nie widział jej od tego czasu. Since może występować także w funkcji przysłówka. Wówczas stoi na końcu zdania i możemy go tłumaczyć jako od tego czasu. We haven't met since.Nie widzieliśmy się od tego czasu. I've regretted it ever since.Od tamtego czasu ciągle tego żałuję. For odnosi się do długości trwania czynności, określa JAK DŁUGO dana czynność się odbywa lub nie. Przyimek ten nie ma w języku polskim konkretnego odpowiednika. Można go przetłumaczyć opisowo, czyli że coś trwa (już) jakiś czas. I've known her for ten years.Znam ją (już) dziesięć lat. He's worked here for about two months.Pracuje tu (już) około dwóch miesięcy. She hasn't been there for years.Nie była tam (już) od lat. I haven't spoken English for a long time.(Już) długo nie mówiłem po angielsku. W amerykańskim angielskim w tym kontekście zamiast for używa się przyimka in. Np. I haven't been there in a long time.Już długo tam nie byłem.

Uwaga! Wyraz since jest również spójnikiem, który oznacza jako że, ponieważ. Ma podobne znaczenie do because bɪˈkɒz - ponieważ. Np.: I can't buy it since I have no money. - Nie mogę tego kupić, ponieważ nie mam pieniędzy.

Użycie “yet”, “already” i “just” W czasie present perfect często używa się przysłówków yet i already. Mimo że w niektórych kontekstach można je tłumaczyć jako już, nie należy ich mylić! Already Already w zdaniu oznajmującym oznacza, że coś już się stało. W pytaniu może wyrażać zdziwienie, że coś się dzieje lub stało się wcześniej, niż oczekiwaliśmy. Np. I've already done it.Już to zrobiłem. He's already here.Już tu jest. Are you leaving already?Już wychodzicie? Yet Yet w pytaniu odpowiada polskiemu już wyłącznie w kontekście, kiedy upewniamy się, czy coś już się stało. Np. Have you cleaned yet?Już posprzątałeś? Has he arrived yet?Już przyjechał? Are we there yet?Dojechaliśmy już? Yet w zdaniu przeczącym (not ... yet) tłumaczy się na język polski jako jeszcze nie...! I haven't finished yet.Jeszcze nie skończyłem. He hasn't replied yet.Jeszcze nie odpowiedział. Are you ready? – Not yet.Jesteś gotowy? – Jeszcze nie. Don't get up yet.Jeszcze nie wstawaj. Uwaga, wyraz yet zawsze stoi na końcu zdania. Just Just używa się w znaczeniu właśnie, w odniesieniu do niedawno zakończonej czynności. I've just arrived.Właśnie dotarłem. He's just left.Właśnie wyszedł.

Wyraz yet ma również inne znaczenia, których warto nauczyć się ze słownika. Używa się go np. jako spójnika w znaczeniu mimo to. Np.: I don't eat much, yet I'm fat. - Nie jem za wiele, a mimo to jestem gruby.

Przyimek “to” To w języku angielskim jest przyimkiem o wysokiej frekwencji. Znasz już jego podstawowe znaczenie. Wyraża zmierzanie w pewnym kierunku. Najczęściej tłumaczy się go na język polski za pomocą do. Np. I'm going to bed.Idę do łóżka. Come to our place.Przyjdź do nas. We're going to a party.Idziemy na imprezę. Send it to this address.Wyślij to na ten adres. Uwaga: W zdaniu przymiek to wymówimy z reguły słabo: tə. Z wymową tuː spotkamy się jedynie na końcu zdania albo jeśli akcent pada na przyimek. Używa się go także wtedy, gdy mowa o zmierzaniu do adresata itp. W tym znaczeniu w języku polskim najczęściej używa się celownika (komu/czemu) zamiast przyimka. Np. Give the money to him.Daj mu te pieniądze. She sent the message to me.Wysłała mi wiadomość. I know what he said to her.Wiem, co jej powiedział. What happened to them?Co im się stało? I'll explain it to you.Wyjaśnię wam to. Are you listening to me?Słuchasz mnie? Przyimka to używa się także wraz z czasownikami wyrażającymi zmianę lub przejście w inny stan. Np. I'll tear it to pieces.Roztrhám to na kusy. I was bored to death.K smrti jsem se nudil.

Uwaga na użycie przyimka to w odniesieniu do miejsc w czasie present perfect! Np.: He's in Italy. - Jest we Włoszech. ALE Have you been to Italy? - Byłeś już kiedyś we Włoszech?, I've never been to New York. - Nigdy nie byłem w Nowym Jorku.

Użycie “do” vs. “make” Już znasz podstawowe różnice w użyciu czasowników do i make. DO odnosi się do czynności, aktywności lub jakiegoś procesu itp. bez względu na skutek i osiągnięty cel. (W tym przypadku polskie robić można często zastąpić czasownikiem wykonać lub prowadzić). Np. I'm doing (my) homework.Robię pracę domową. I'll do my best.Zrobię wszystko, co w mojej mocy. We must do something about it.Musimy coś z tym zrobić. He didn't do any work.Niczego nie zrobił. We do business with them.Robimy z nimi interesy. He did well.Dobrze mu szło. I'll do the washing up/the dishes.Ja pozmywam naczynia. Uwaga na niektóre charakterystyczne wyjątki, gdzie został określony skutek. Np. What did you do to her?Co jej zrobiłeś? He did a lot of damage.Wyrządził wiele szkód. It'll do you good.To ci dobrze zrobi. It would do you no harm.To by ci nie zaszkodziło. MAKE używa się wówczas, gdy czynność polega na tworzeniu (czegoś nowego) i przynosi jakiś skutek. Np. I'll make breakfast.Zrobię śniadanie. She makes great cakes.Robi wspaniałe torty. How to make a fire.Jak rozpalić ogień. You made a mistake.Zrobiłeś błąd. Did you make the bed?Posłałeś łóżko? Don't make excuses.Nie tłumacz się., Nie szukaj wymówek. Stop making fun of me.Nie rób sobie ze mnie żartów. It doesn't make sense.To nie ma sensu. She makes a lot of money.Zarabia mnóstwo pieniędzy. I made progress.Zrobiłem postęp. They made a deal.Zawarli układ. We made a trip to ...Zrobiliśmy wycieczkę do... He made a mess of it.Zrobił bałagan. Make way!Z drogi., Proszę zrobić miejsce.

Czasowniki make it i do it można przetłumaczyć jako podołać, dać radę. Jednakże make it oznacza zwykle, że ktoś osiągnie jakiś cel itp.

Zapamiętaj przydatny czasownik frazowy do without - obyć się bez. Np. We can't do without their help. - Nie obędziemy się bez ich pomocy.

Czasowniki frazowe – wprowadzenie Jak już wspomniano wcześniej, czasowniki frazowe (phrasal verbs) są charakterystyczne dla języka angielskiego i należy uczyć się ich systematycznie, przyswajając nowe słownictwo. Czasowniki frazowe składają się z czasownika i przyimka lub przysłówka. Wyróżniają się tym, że ich znaczenie różni się od znaczenia jego poszczególnych części składowych. Połączenie czasownika z przyimkiem lub przysłówkiem nadaje czasownikowi frazowemu inne znaczenie. Znasz już niektóre czasowniki frazowe, takie jak np. calm downuspokoić (się) find outdowiedzieć się come back, get backwrócić give uppoddać się look afteropiekować się look forward tonie móc się doczekać pick upodebrać kogoś itp., odebrać telefon itp. Czasowniki frazowe dzielą się na nierozłączne (inseparable) i rozłączne (separable). Części składowe w nierozłącznych czasownikach frazowych zawsze stoją obok siebie. Np. She must look after them.Musi się nimi opiekować. I'm looking forward to that.Nie mogę się tego doczekać. Czasowniki frazowe rozłączne charakteryzują się tym, że dopełnienie (często zaimek) umieszcza się pomiędzy czasownikiem a przyimkiem, które tworzą czasownik frazowy. Większość przechodnich czasowników frazowych (tych, które odnoszą się do dopełnienia bliższego) to czasowniki rozłączne. Niektóre czasowniki frazowe mogą być zarówno przechodnie, jak i nieprzechodnie. Np. You must calm down.Musisz się uspokoić. nieprzechodni I'll calm her down.Uspokoję ją. przechodni How can I find this out?Jak mogę się tego dowiedzieć? przechodni She must never find out!Nigdy nie może się dowiedzieć! nieprzechodni Turn it off!Wyłącz to. przechodni Can you pick me up?Odbierzesz mnie? przechodni Mimo że znaczenie wielu czasowników frazowych nie wynika ze znaczenia ich części składowych, można między nimi znaleźć pewne analogie. Warto zwrócić uwagę na znaczenie przyimków lub przysłówków, które są drugą częścią czasownika frazowego. Jeżeli są one swoimi antonimami, jak np. in/out (do wewnątrz/na zewnątrz), on/off (na powierzchni/z daleka), up/down (w górę/na dół), szybko można zapamiętać znaczenie całych czasownków: Np. come in - come outprzyjść/wejść - wyjść check in - check outzameldować się - wymeldować się w hotelu get in - get outwsiadać - wysiadać get on - get offwejść - wyjść log in/on - log out/offzalogować się - wylogować się z sieci itp. put on - take offzakładać ubranie - zdjąć ubranie turn on - turn offwłączyć - wyłączyć urządzenie itp. turn up - turn downpodkręcić, zwiększyć - ściszyć, zmniejszyć go up - go downwznosić się, wzrastać - zmniejszać się, spadać get up - get downwstać - schylić się, położyć Wiedząc, że przyimek on za czasownikiem sugeruje kontynuowanie czynności, łatwo zapamiętasz, że go on, keep on czy carry on znaczą w języku polskim kontynuować. Wiele czasowników frazowych ma kilka znaczeń i dlatego warto sprawdzić je w słowniku. O czasownikach frazowych nauczysz się więcej w kolejnych lekcjach.

Potoczny czasownik frazowy hang on lub hold on oznacza poczekać albo wytrzymać. Np.: Hold on a minute. - Poczekaj(cie) chwilkę., Wytrzymaj(cie) chwilkę.