Grammatik

Przymiotniki Przymiotniki wyrażają różnego rodzaju cechy i właściwości. Odpowiadają na pytanie jaki?, jaka?, jakie?. Wie sieht ihr Kleid aus? – Es ist schwarz und eng.; Sie hat ein schwarzes enges Kleid an. Wie sieht seine Brille aus? – Seine Brille ist groß und rosa.; Er trägt eine große rosa Brille. Najpierw przypomnijmy, co już powiedzieliśmy o przymiotnikach. W języku niemieckim przymiotniki mogą pełnić także funkcję przysłówków. Występują wówczas w formie podstawowej, bez końcówki. Er ist gut gelaunt.Jest w dobrym nastroju. Das Kleid passt dir perfekt.Ta sukienka idealnie do ciebie pasuje. Du siehst wunderschön aus!Wyglądasz pięknie! W formie podstawowej będą także przymiotniki pełniące funkcję orzecznika. Das Kleid ist zu eng.Sukienka jest za ciasna. Ich bin 25 Jahre alt.Mam 25 lat. dosł. “Jestem stary 25 lat”. Der Tag wird schön.Ten dzień będzie piękny. Odmianie podlegają przymiotniki, które występują w funkcji przydawki (w uproszczeniu: stoją przed rzeczownikiem).

Końcówki nie wpływają na znaczenie wyrazu i w mowie potocznej często wymawia się je dość niewyraźnie. Dlatego nie martw się, jeśli wciąż ci się mylą – rodzimi użytkownicy niemieckiego zrozumieją cię, nawet jeśli źle odmienisz jakieś słowo, a na potrzeby wypowiedzi pisemnych zawsze możesz sięgnąć do tabelek dostępnych opracowaniach gramatycznych czy na stronach internetowych.

Odmiana przymiotników Jeśli przymiotnik stoi przed rzeczownikiem (pełni funkcję przydawki), będzie podlegał odmianie. Komm als dünner Pinocchio mit langer Nase und gelber Mütze. Komm als hübsches Mädchen im romantischen Kleid mit einem roten Apfel in der Hand. Komm als hässliche Hexe im alten Rock. To, jaką końcówkę dodamy do przymiotnika, zależy od rodzaju i przypadka opisywanego rzeczownika, a także typu rodzajnika, który go poprzedza. Cała konstrukcja musi jednoznacznie wskazywać, w jakim rodzaju i przypadku jest dany przymiotnik. das enge Kleid – ein enges Kleid – enges Kleid mit der langen Nase – mit einer langen Nase – mit langer Nase im alten Rock – in einem alten Rock – in altem Rock Choć na pierwszy rzut oka może się to wydawać skomplikowane, nie ma powodu do wpadania w panikę – tak naprawdę to kwestia oswojenia się z zasadami używania końcówek, które już znasz. W tej lekcji przedstawimy przegląd wszystkich form, a w kolejnych będziesz mieć szansę utrwalić je dzięki ćwiczeniom. Jeśli chcesz odświeżyć sobie zasady dotyczące użycia i odmiany rodzajników, sięgnij do rozdziału Rodzajniki określone i nieokreślone w lekcji 2. odmiana przymiotnika po rodzajniku określonym liczba pojedyncza
rodzaj męski rodzaj żeński rodzaj nijaki
Nom der kleine Mann die kleine Frau das kleine Kind
Dat dem kleinen Mann der kleinen Frau dem kleinen Kind
Akk den kleinen Mann die kleine Frau das kleine Kind
liczba mnoga (wszystkie rodzaje)
Nom die kleinen Männer, Frauen, Kinder
Dat den kleinen Männern, Frauen, Kindern
Akk die kleinen Männer, Frauen, Kinder
Wskazówka: zauważ, że po po rodzajniku określonym przymiotniki występują jedynie w dwóch wariantach: z końcówką -e (mianownik wszystkich rodzajów, biernik rodzaju żeńskiego i nijakiego) lub -en (wszystkie pozostałe przypadki). Tak samo zachowują się przymiotniki poprzedzone zaimkami diese, jede, welche, a w liczbie mnogiej zaimkami alle, beide, keine oraz zaimkami dzierżawczymi. Sie hatten dieses enge Kleid nur in S. Er trägt immer seine alten Jeans. Ich kann Ihnen alle wichtigen Informationen sagen. odmiana przymiotnika po rodzajniku nieokreślonym
rodzaj męski rodzaj żeński rodzaj nijaki
Nom ein kleiner Mann eine kleine Frau ein kleines Kind
Dat einem kleinen Mann einer kleinen Frau einem kleinen Kind
Akk einen kleinen Mann eine kleine Frau ein kleines Kind
W taki sam sposób odmieniają się przymiotniki po zaimku kein oraz zaimkach dzierżawczych w liczbie pojedynczej. Szczegółowe omówienie tego zagadnienia znajdziesz w rozdziale Odmiana przymiotników - uzupełnienie w lekcji 12. odmiana przymiotnika po rzeczowniku bez rodzajnika Jeśli przymiotnik stoi przed rzeczownikiem bez rodzajnika, w “zzastępstwie” tego ostatniego wyraża rodzaj i przypadek.
rodzaj męski rodzaj żeńskirodzaj nijaki liczba mnoga
Nom kleiner Mann kleine Frau kleines Kind kleine Schuhe
Dat kleinem Mann kleiner Frau kleinem Kind kleinen Schuhen
Akk kleinen Mann kleine Frau kleines Kind kleine Schuhe
Taj samo odmieniają się takze przymiotniki występujące po liczebniku. viele/zwei kleine Kinder – mit vielen/zwei kleinen Kindern Wskazówka: zwróć uwagę, że bez względu na to, z którym z typów odmiany mamy do czynienia (przymiotnik przed rodzajnikiem określonym, przymiotnik przed rodzajnikiem nieokreślonym lub brak rodzajnika), w rodzaju żeńskim i nijakim oraz w liczbie mnogiej obowiązuje zgodność biernika z mianownikiem. Eine schwarze Brille steht ihm gut. – Er trägt eine schwarze Brille. Das enge Kleid steht ihr gut. – Sie trägt das enge Kleid. Schwarze Schuhe stehen ihm gut. – Er trägt schwarze Schuhe. wyjątki W przymiotnikach zakończonych na -el i niektórych przymiotnikach zakończonych na -er (np. sauer, teuer) w toku odmiany zanika -e-. dunkel → dunkler Mantel, dunkle Frau, dunkles Kleid Przymiotnik hoch w toku odmiany przybiera temat hoh-. hoch → in hohen Stiefeln, ein 30 Meter hohes Haus W języku niemieckim istnieje także pewna grupa przymiotników nieodmiennych - należą do niej m.in. nazwy kolorów, takie jak rosa, lila, orange, oraz przymiotniki na -er utworzone od nazw miast. seine rosa Brille; mit seiner rosa Brille der Berliner Bahnhof; auf dem Berliner Bahnhof