Gramática

Czasownik estar
ESTAR (być)
eu estou nós estamos
tu estás vós estais
ele/ela eles/elas
você está vocês estão
o/a senhor/a os/as senhores/as
Czasownika estar używamy: *w przypadku opisu chwilowych stanów Como estás?Jak się masz? Estou cansado e um pouco doente.Jestem zmęczony i trochę chory. Está contente.Jest zadowolona. Estão tristes.Są smutni. *w celu określenia przejściowego położenia Está em casa.Jest w domu. Está em Portugal.Jest w Portugalii. Zauważ, że w wyrażeniu być w domu nie używamy rodzajnika, a to dlatego, że nie chodzi nam o konkretny dom, ale o miejsce, w którym się znajdujemy. Pamiętaj o tym, że czasownik ser również wykorzystujemy w celu określenia położenia, ale w znaczeniu stałego położenia, np. miasta. O Porto é em Portugal.Porto jest w Portugalii. Barcelona é em Espanha.Barcelona jest w Hiszpanii. Zob. Czasownik ser w lekcji 1.
Czas teraźniejszy czasowników I koniugacji W języku portugalskim czasowniki regularne dzielimy na trzy grupy koniugacyjne, w zależności od zakończenia czasownika w bezokoliczniku. Bezokolicznik może być zakończony na ar - czasowniki I koniugacji, na er - czasowniki II koniugacji lub ir - czasowniki III koniugacji. W tej lekcji poznaliśmy czasowniki I koniugacji, które odmieniają się w następujący sposób:
FALAR (mówić)
eu falo nós falamos
tu falas vós falais
ele/ela eles/elas
você fala vocês falam
o/a senhor/a os/as senhores/as
!!Při časování sloves v přítomném čase postupujeme vždy následovně: nejprve odtrhneme koncovku -ar od infinitivu, a poté ke slovesnému kmenu fal přidáme příslušnou koncovku. Que línguas falas?W jakich językach mówisz? Falo inglês e francês.Mówię po angielsku i francusku. Onde (é que) moras?Gdzie mieszkasz? Onde (é que) vocês trabalham?Gdzie pracujecie?
Wyrażenie é que Wyrażenie to wykorzystujemy w zdaniach pytających i umieszczamy je zawsze po przysłówku pytającym lub po zaimku. Możemy je też całkowicie pominąć. Onde é que moras?Gdzie mieszkasz? Como é que te chamas?Jak się nazywasz? De onde é que és?Skąd pochodzisz?
Czasownik gostar Czasownik gostar znaczy lubić, chętnie coś robić lub podobać się. Łączymy go zawsze z przyimkiem de. Odmieniamy go regularnie, tak jak pozostałe czasowniki I koniugacji. De que gostas?Co lubisz? Gosto de estudar português.Lubię uczyć się języka portugalskiego. Gostam muito de espanhol.Bardzo lubią język hiszpański. Gosta mais de italiano.Woli język włoski. Zwróć uwagę na konstrukcję gostar mais - woleć, dosłownie bardziej lubić.
Liczebniki główne 0-10
0 zero
1 um/uma 6 seis
2 dois/duas 7 sete
3 três 8 oito
4 quatro 9 nove
5 cinco 10 dez
Liczebnik um w rodzaju żeńskim ma formę uma. um diajeden dzień uma tardejedno popołudnie Liczebnik dois w rodzaju żeńskim ma formę duas. dois livrosdwie książki duas meninasdwie dziewczyny Wyrażenie os dois tłumaczymy jako obaj, a as duas jako obie. os dois estudantesobaj studenci as duas meninasobie studentki Ta zasada obowiązuje także w przypadku następnych liczebników, zatem os três oznacza wszyscy trzej, as três znaczy wszystkie trzy. Analogicznie tworzymy os quatro i kolejne liczebniki. As três estudam em Portugal.Wszyscy trzej studiują w Portugalii.
Zaimki dzierżawcze
!!jednotné číslo !!množné číslo
!!mužský rod !!ženský rod !!mužský rod !!ženský rod
eu meu minha meus minhas
tu teu tua teus tuas
ele/ela/você seu sua seus suas
o/a senhor/a
nós nosso nossa nossos nossas
vós vosso vossa vossos vossas
vocês
eles/elas seu sua seus suas
os/as senhores/as
Zaimki dzierżawcze zgadzają się z rodzajem i liczbą rzeczownika. W momencie, gdy rzeczownik wyrażony jest w liczbie mnogiej, to do zaimka dzierżawczego dodajemy końcówkę s. Zaimki te głównie używamy w połączeniu z rodzajnikiem określonym. o meu amigomój kolega, mój przyjaciel os meus amigosmoi koledzy, moi przyjaciele a tua amigatwoja koleżanka, twoja przyjaciółka as tuas amigastwoje koleżanki, twoje przyjaciółki a nossa amiganasza koleżanka, nasza przyjaciółka as nossas amigasnasze koleżanki, nasze przyjaciółki o vosso amigowasz kolega, wasz przyjaciel os vossos amigoswasi koledzy, wasi przyjaciele Zaimki dzierżawcze seu oraz sua mogą oznaczać jego, jej, ich, ale również wasz - jako zwrot grzecznościowy do jednej lub więcej osób. o seu livrojego/jej/wasza/ich książka a sua línguajego/jej/wasz/ich język os seus livrosjego/jej/wasze/ich książki as suas casasjego/jej/wasze/ich domy Warto zaznaczyć, że nawet jeśli formy zaimków dzierżawczych seu, sua odpowiadają w języku portugalskim 3. os. lp. oraz lm., podobnie jak przy zwrocie (você) oraz przy zwrocie grzecznościowym (w znaczeniu “należący do pana/pani czy państwa”) (o senhor, a senhora, os senhores, as senhoras), to jednak przy tłumaczeniu zaimków jako jego i jej pierwszeństwo dajemy formom z przyimkiem de (dele, dela, deles, delas):
de + ele, ela, eles, elas
de + ele(s) dele(s)
de + ela(s) dela(s)
É o livro dela.To jest jej książka. É o livro dele.To jest jego książka. É a casa delas.To jest ich dom. É a casa deles.To jest ich dom.
Zaimki wskazujące este, esta
lp. lm.
este ten estes ci
esta ta estas te
Zaimki wskazujące zgadzają się z rzeczownikiem pod względem liczby i rodzaju. Este é o Carlos e esta é a minha amiga Clara.To jest Carlos, a to jest moja koleżanka Clara. Este homem é espanhol.Ten mężczyzna jest Hiszpanem. Estes são os meus amigos.To są moi przyjaciele. Estas são as minhas estudantes.To są moje studentki.
Formy ściągnięte rodzajników z przyimkami W języku portugalskim rodzajnik określony tworzy obowiązkowe formy ściągnięte z przyimkami a, em, de oraz por. Powstają w ten sposób szczególne formy. Z poznanych do tej pory przyimków możemy podać kilka przykładów:
de em
de + o(s) = do(s) em + o(s) = no(s)
de + a(s) = da(s) em + a(s) = na(s)
Ele é do Porto.On jest z Porto. Eles são da Alemanha.Oni są z Niemiec. Está na universidade.Jest na uniwersytecie. Estou no trabalho.Jestem w pracy. Rodzajnik nieokreślony również tworzy formy ściągnięte z przyimkami de i em, ale w odróżnieniu od rodzajnika określonego tworzenie tych form nie jest obowiązkowe, niemniej jednak Portugalczycy częściej wykorzystują formy ściągnięte.
de em
de + um/uns = dum/duns em + um/uns = num/nuns
de + uma(s) = duma(s) em + uma(s) = numa(s)
Trabalha num hospital em Lisboa.Pracuje w jednym szpitalu w Lizbonie. Trabalha em um hospital em Lisboa.Pracuje w jednym szpitalu w Lizbonie. Mora perto duma praia.Mieszka blisko jednej plaży. Mora perto de uma praia.Mieszka blisko jednej plaży.