Lição 9 – Meios de transporte
Comunicação
Różnice między czasownikami ir, vir i chegar
Zwróć uwagę na użycie tych trzech czasowników. Czasownik ir oznacza iść lub jechać, natomiast vir oraz chegar tłumaczymy jako przyjść lub przyjechać i zawsze są one zależne od aktualnej pozycji rozmówcy. Czasownika vir użyjemy tylko wtedy, jeśli my, jako rozmówcy, znajdujemy się w konkretnym miejscu, którego rozmowa dotyczy. Poniżej przedstawiamy kilka poglądowych przykładów:
Jesteśmy w domu i pytamy się kolegi, o której godzinie przyjdzie na naszą imprezę, którą urządzamy w domu. Przy pytaniu wykorzystamy czasownik vir, ponieważ chodzi o ruch w naszym kierunku. Kolega odpowie, że przyjdzie, ale ponieważ nie znajduje się w tym miejscu, bo nie ma go jeszcze w naszym domu, użyje czasownika chegar.
A que horas vens à festa?O której godzinie przyjdziesz na tę imprezę?
Chego às oito.Przyjdę o ósmej.
Dwóch kolegów rozmawia w szkole o tym, czy pójdą na plażę - jeszcze nie znajdują się na plaży, więc sięgną po czasownik ir.
Vais à praia hoje?Pójdziesz dzisiaj na plażę?
Sim, vou. E tu?Tak pójdę. A ty?
Acho que também vou.Myślę, że też pójdę.
Koledzy są już na plaży i jeden pyta drugiego, kiedy przyjdzie trzeci. Obaj użyją czasownika vir, ponieważ chodzi o ruch w ich kierunku.
A que horas vem o Pedro?O której godzinie przyjdzie Pedro?
Acho que vem às duas.Myślę, że przyjdzie o drugiej.
Czasownik perder-se
Czasownik nieregularny perder-se znaczy zgubić się, ale czasownik perder oznacza również zgubić coś. Wykorzystujemy go także w znaczeniu spóźnić się na jakiś środek transportu. Ma on formę nieregularną tylko w 1. os. lp., w pozostałych osobach odmienia się jak wszystkie czasowniki zakończone na er. W formie zwrotnej dodajemy zaimek zwrotny zgodnie z konkretną osobą.
Przypomnij sobie odmianę czasowników zwrotnych z rozdziału Czasowniki zwrotne w lekcji 6.
PERDER-SE (zgubić się) |
eu | perco-me | nós | perdemo-nos |
tu | perdes-te | vós | perdeis-vos |
ele/ela | | eles/elas | |
você | perde-se | vocês | perdem-se |
o/a senhor/a | | os/as senhores/as | |
Perco-me nas cidades que não conheço.Gubię się w miastach, których nie znam.
Pamiętaj, że po niektórych zaimkach lub przysłówkach zaimek zwrotny umieszczamy przed czasownikiem.
Sempre me perco.Zawsze muszę się zgubić.
Przymiotnik meio
Przymiotnik meio zgadza się z formą rzeczownika, z którym się łączy. Stałe połączenia piszemy za pomocą łącznika.
meia horapółgodzina
meio-diapołudnie
meia-noitepółnoc
Zaimek wskazujący este po przyimkach de i em
Zaimek wskazujący este i jego warianty esta, estes oraz estas tworzy z przyimkami de i em szczególne formy.
| de+este | deste | de+estes | destes |
de | de+esta | desta | de+estas | destas |
Zob. Zaimki wskazujące este, esta w lekcji 2.
A minha casa fica no fim desta ruaMój dom znajduje się na końcu tej ulicy.
Gosto deste livro.Podoba mi się ta książka.
| em+este | neste | em+estes | nestes |
em | em+esta | nesta | em+estas | nestas |
Moras nesta casa?Mieszkasz w tym domu?
Há dois parques neste bairro.W tej dzielnicy są dwa parki.
Użycie rzeczownika vez
Rzeczownik vez tłumaczymy mniej więcej jako raz, ale natrafiliśmy już na niego w poprzednich lekcjach w wyrażeniu às vezes - czasami. Rzeczownik ten jest rodzaju żeńskiego, dlatego to, co znajduje się przed nim, również przybiera formę rodzaju żeńskiego.
uma vez!!jednou
duas vezesdwa razy
muitas vezeswiele razy
poucas vezeskilka razy
Wykorzystujemy go np. w pytaniu ile razy - quantas vezes. Natomiast jeśli chcemy określić konkretny przedział czasu, użyjemy przyimka por oraz odpowiedniego rzeczownika.
por diadziennie
por semanatygodniowo
por mêsmiesięcznie
por anorocznie
Quantas vezes por dia tomas duche?Ile razy dziennie bierzesz prysznic?
Quantas vezes por semana fazes desporto?Ile razy tygodniowo uprawiasz sport?
Podróżowanie po mieście
Czasownik jechać lub iść, o czym już była mowa, tłumaczymy na język portugalski jako ir i w wyrażeniu jechać środkiem transportu łączymy go z przyimkiem de:
Vou de autocarro.Jadę autobusem.
Vais de comboio?Jedziesz pociągiem?
Zob. Czasownik ir w lekcji 6.
Za pomocą czasownika apanhar, dosłownie złapać, opisujemy czynność wsiadania do środka transportu. Czynność wysiadania tłumaczymy jako sair.
Apanha este autocarro.Wsiądź do tego autobusu.
Sai na próxima paragem.Wysiądź na następnym przystanku.
Paragem określa przystanek tramwajowy lub autobusowy. Estação to stacja metra lub pociągu, a także dworzec kolejowy albo autobusowy.
Saia na segunda paragem.Niech pan/pani wysiądzie na drugim przystanku.
Em que estação de metro saio?Na jakiej stacji metra mam wysiąść?
Onde fica a estação de metro?Gdzie znajduje się dworzec kolejowy?
Wyrażenie estar à espera
Czasownik esperar znaczy czekać, jednakże częściej używamy wyrażenia estar à espera w połączeniu z zaimkiem dzierżawczym.
Estou à tua espera.Czekam na ciebie.
Estás à minha espera?Czekasz na mnie?
Jeżeli mówimy o kimś innym, na kogo czekamy, wykorzystamy przyimek de.
Estou à espera do Marco.Czekam na Marco.
Estou à espera da Teresa.Czekam na Teresę.
Estás à espera de alguém?Czekasz na kogoś?
Zwróć uwagę na zdanie Espera aí! pojawiające się na początku dialogu. Chociaż moglibyśmy powiedzieć jedynie Espera!, to słowo to uzupełnione jeszcze przysłówkiem aí brzmi bardziej naturalnie.