Comunicação
Użycie przysłówka lá
Przysłówek lá co prawda oznacza tam, ale używa się go potocznie przy wyrażaniu prośby lub rozkazu - aby zachęcić kogoś do czegoś, np. w wyrażeniu Conta lá!, które pojawiło się w tej lekcji. Rozmówca zachęca Marco, aby ten opowiedział, jak mu się wiedzie w Lizbonie. W tej konstrukcji czasownik contar, który znaczy rozmawiać lub opowiadać, występuje w trybie rozkazującym. Całe wyrażenie możemy przetłumaczyć na język polski jako No to opowiadaj!.
Tenho uma novidade. - Ah, é? Conta lá!Mam nowe wieści. - Serio? No to opowiadaj!
W tym samym kontekście używamy lá w połączeniu z czasownikiem dizer - powiedzieć albo desculpar - przepraszać, wybaczyć.
Como se chama? Diz lá!Jak się nazywa? No powiedz!
Desculpa lá!Przepraszam!, Wybacz!
Często wykorzystujemy także konstrukcję Sei lá!, w której lá ma trochę inne znaczenie. Całe wyrażenie możemy przetłumaczyć jako Sam nie wiem!
Quantos anos tem? - Sei lá!Ile ma lat? Sam nie wiem!
Pory roku = Estações do ano
!!Jednotlivá období se řeknou následovně:
| (a) primavera | wiosna | (o) outono | jesień |
| (o) verão | lato | (o) inverno | zima |
Pory roku estação do ano w liczbie pojedynczej oraz estações do ano w liczbie mnogiej łączymy z rodzajnikiem określonym i z przyimkiem em.
na primaverana wiosnę
no verãow lecie
no outonona jesień
no invernow zimie
Kierunki świata = Pontos cardeais
!!Při určování světových stran se v portugalštině používají následující výrazy:
| norte | północ | este | wschód |
| sul | południe | oeste | zachód |
Kierunki świata łączymy z rodzajnikiem określonym oraz z przyimkiem em.
no nortena północy
no oestena zachodzie
no sulna południu
no estena wschodzie
Pogoda = Tempo
Przy opisywaniu pogody często używamy czasownika estar.
Está bom tempo.Jest ładna pogoda.
No inverno neva e está muito frio.W zimie pada śnieg i jest bardzo zimno.
Na primavera está mais calor.Na wiosnę jest cieplej.
No verão está sol e calor.W lecie świeci słońce i jest ciepło.
No outono está mais frio e às vezes chove.Na jesień jest zimniej i czasami pada deszcz.
Wyrażenie jest wiatr tłumaczymy przy użyciu czasownika há, który oznacza być. Będziemy to omawiać w kolejnej lekcji.
Há muito vento.Jest wielki wiatr.
Kolory = Cores
| CORES (barvy) |
| biały | branco | fioletowy | roxo |
| żółty | amarelo | niebieski | azul |
| pomarańczowy | cor de laranja | zielony | verde |
| czerwony | vermelho | brązowy | castanho |
| !!vínový | cor de vinho | czarny | preto |
| różowy | cor-de-rosa | szary | cinzento |
Przy opisie wina używamy kolorów tinto - czerwony oraz rosé - różowy. !!Pro bílé víno se používá branco.
Gosto de vinho tinto.Lubię czerwone wino.
Este rosé é muito bom.To różowe jest bardzo dobre.
Gostas de vinho branco?!!Máš rád bílé víno?
Jeżeli przymiotniki określające kolory łączą się z rzeczownikiem, to zgadzają się z jego rodzajem i liczbą.
Tem os cabelos castanhos.Ma brązowe włosy.
Tem os olhos verdes.Ma zielone oczy.
Wyjątkami są cor-de-rosa, cor de laranja, cor de vinho oraz inne kolory pochodne, których nie odmieniamy.
Tem os cabelos cor-de-rosa.Ma różowe włosy.
Estes autocarros são cor de laranja.Te autobusy są pomarańczowe.
Os carros dele são cor de vinho?Jego auta są bordowe?
Wyrażenie cor-de-rosa zapisujemy z łącznikiem, natomiast cor de laranja bez łącznika. To nie jest błąd. Cor-de-rosa to stałe połączenie, natomiast cor de laranja to forma derywowana i w ten sam sposób możemy tworzyć inne kolory, np. cor de vinho.
Przymiotnik azul w rodzaju żeńskim się nie odmienia, ale w liczbie mnogiej przybiera formę azuis. Wszystkie rzeczowniki oraz przymiotniki zakończone na l tworzą liczbę mnogą w sposób inny, niż ten poznany do tej pory. Omówimy to później.
Tem os olhos azuis.Ma niebieskie oczy.
Zob. Liczba mnoga słów zakończonych na “-l” w lekcji 12.
