Leksjon 16 – Idrett og helse
Grammatikk
Przysłówki
Tworzenie
Duża część przysłówków pochodzi od przymiotników, forma przysłówka pokrywa się z formą przymiotnika w rodzaju nijakim.
przymiotnik | przekład | przysłówek | przekład |
god | dobry | godt | dobrze |
pen | ładny | pent | ładnie |
høy | wysoki | høyt | wysoko |
fort | szybki | fort | szybko |
vanskelig | trudny | vanskelig | trudno |
fantastisk | fantastyczny | fantastisk | fantastycznie |
W większości przypadków przysłówek tworzymy, dodając -t do przymiotnika.
Wyjątek stanowią niektóre przymiotniki zakończone na -ig, które tworzą przysłówki za pomocą sufiksu -vis. Zasada ta jednak nie zawsze się sprawdza.
przymiotnik | przekład | przysłówek | przekład |
vanlig | zwykły | vanligvis | zwykle |
heldig | szczęśliwy | heldigvis | na szczęście |
sannsynlig | prawdopodobny | sannsynligvis | pradopodobnie |
W języku występują też przysłówki właściwe, które nie pochodzą od przymiotników. Nie ma ich wiele, ale są często używane.
alltid; aldri; her; nå; ofte; igjen; lenge; tilbake
Stopniowanie
Przysłówki, jeżeli znaczenie na to pozwala, można stopniować. Przysłówki stopniuje się tak samo jak przymiotniki. Ich formy są takie same.
Stopniowanie przymiotników możesz powtórzyć w lekcji 12.
Per synger pent, Aleks synger penere, men Olav synger penest.Per pięknie śpiewa, Aleks śpiewa piękniej, ale Olav śpiewa najpiękniej.
Jeg løper fort, du løper enda fortere, men han løper aller fortest.Biegam szybko, ty biegasz jeszcze szybciej, ale on biega zdecydowanie najszybciej.
Det smaker godt. Dette smaker enda bedre, men det der smaker best.Smakuje to dobrze. To smakuje jeszcze lepiej, ale tamto smakuje najlepiej.
Niektóre przysłówki stopniują się nieregularnie. Nie wszystkie formy będą dla Ciebie nowe, niektóre poznaliśmy w poprzednich lekcjach. Aby zachować przejrzystość podajemy je poniżej.
St. równy | St. wyższy | St. najwyższy | Przekład |
godt/bra | bedre | best | dobrze |
gjerne | heller | helst | chętnie |
nær | nærmere | nærmest | blisko |
langt | lenger | lengst | daleko |
lenge | lenger | lengst | długo |
Vi vil gjerne ha fisk. De vil heller ha grønnsaker. Jeg vil helst ha frukt.My chętnie zjedlibyśmy rybę. Oni chętniej zjedliby warzywa. Ja najchętniej zjadłbym owoce.
Du har ventet lenge, men jeg har ventet lenger. Han har ventet lengst.Ty czekałeś długo, ale ja czekałem dłużej. On czekał najdłużej.
Han gikk langt. Hun gikk enda lenger. Jeg gikk lengst.On poszedł daleko. Ona poszła jeszcze dalej. Ja poszedłem najdalej.
Uwaga na stopniowanie przymiotnika lang i przysłówków langt i lenge. Podczas gdy stopień wyższy od lang brzmi lengre, to oba przysłówki mają taką samą formę lenger, dlatego łatwo o błąd. Warto wspomnieć, że w stopniu najwyższym wszystkie słowa mają taką samą postać - lengst.