Grammatikk

Wyrażanie posesywności W języku norweskim stosunek posesywny (dzierżawczy) możemy wyrażać na trzy sposoby: Dopełniacz saksoński Pierwszą możliwością jest dołączenie końcówki -s do rzeczownika. Annas bokksiążka Anny guttens idépomysł chłopca Lars' rompokój Larsa Zwróć uwagę, że rzeczowniki, które kończą się na -s, dopełniacz saksoński tworzą wyłącznie za pomocą apostrofu. Należy też pamiętać, że rzeczowniki, które następują po dopełniaczu saksońskim, zawsze występują w formie nieokreślonej. Dopełniacza saksońskiego używamy przede wszystkim w języku formalnym. Wyrażanie posesywności za pomocą przyimka til W języku mówionym posesywność częściej wyrażamy przy użyciu przyimka til. Rzeczownik, który stoi przed przyimkiem jest zawsze w formie określonej. boka til Annaksiążka Anny idéen til guttenpomysł chłopca rommet til Larspokój Larsa Zaimki posesywne (dzierżawcze) Zaimki posesywne min (mój), din (twój), sin (swój) i vår (nasz) zmieniają swoją formę w zależności od rodzaju i liczby rzeczownika. Pozostałe zaimki są nieodmienne.
osoby r.m. + (r.ż.) r.n. lm. zwrotny
mój min (mi) mitt mine min (mi) mitt mine
twój din (di) ditt dine din (di) ditt dine
jego hans hans hans
jej hennes hennes hennes sin (si) sitt sine
jego dens/dets dens/dets dens/dets
nasz vår vårt våre vår vårt våre
wasz deres deres deres deres
ich deres deres deres sin (si) sitt sine
Konstrukcję posesywną można utworzyć na dwa sposoby. Zaimek może stać przed rzeczownikiem i po rzeczowniku, do którego się odnosi. a)RZECZOWNIK + ZAIMEK POSESYWNY Jest to mniej formalny i częstszy sposób. Zaimek posesywny stawiamy po rzeczowniku, który musi być w formie określonej. leiligheten minmoje mieszkanie boka ditwoja książka toget vårtnasz pociąg billettene dereswasze/ich bilety b)ZAIMEK POSESYWNY + RZECZOWNIK Drugim sposobem, częściej stosowanym w języku formalnym, jest stawianie zaimka posesywnego przed rzeczownikiem. Rzeczownik jest wówczas w formie nieokreślonej. min leilighetmoje mieszkanie din boktwoja książka vårt tognasz pociąg deres billetterwasze/ich bilety Zwróć uwagę, że żeńskich form mi, di i si można użyć tylko w pozycji po rzeczowniku, np. boka mi. W pozycji przed rzeczownikiem możemy wybrać tylko formę męską min, din i sin, np. min bok. Jeśli zaimek posesywny odnosi się do osoby, która jest też podmiotem zdania, musimy użyć form zwrotnych zaimków posesywnych, np.: Jeg besøkte venninna mi/min venninne.Ja odwiedziłem swoją koleżankę. Jest to ta sama zasada, którą stosujemy w języku polskim, używając zaimka swój, z tą różnicą, że w języku norweskim używamy osobnych form sin (rodzaj męski), si (rodzaj żeński), sitt (rodzaj nijaki) i sine (liczba mnoga) tylko w odniesieniu do trzeciej osoby liczby pojedynczej i mnogiej. Porównaj: Jeg ser på huset mitt/mitt hus.Patrzę na swój dom. Han ser på huset sitt/sitt hus.Patrzy na swój dom. swój własny dom Han ser på huset hans/hans hus.Patrzy na jego dom. dom kogoś innego c)We współczesnym języku norweskim pojawił się nowy sposób wyrażania posesywności: Anna sin bokksiążka Anny gutten sin idépomysł chłopca Lars sine romanerpowieści Larsa Na pierwszym miejscu stoi rzeczownik, który oznacza posiadacza. Zwróć uwagę, że rzeczownik nie przyjmuje końcówki dopełniacza -s. Następuje odpowiednia forma zaimka sin swój, która zgadza się z rodzajem gramatycznym obiektu, który jest posiadany. Podsumowanie Zauważ, w jaki sposób w języku norweskim możemy wyrażać stosunek posesywny. Jeg er på Annas rom.Jestem w pokoju Anny. Jeg er på rommet til Anna.Jestem w pokoju Anny. Jeg er på rommet hennes/hennes rom.Jestem w jej pokoju. Jeg er på Anna sitt rom.Jestem w pokoju Anny.