Grammatikk

Strona bierna Strona bierna (po norwesku passiv) to ważne zjawisko gramatyczne, a w języku norweskim występuje częściej niż w języku polskim. Jest tak ponieważ w języku norweskim nie występuje tak bogaty system deklinacji i koniugacji jak na przykład w językach słowiańskich. Na podstawie końcówek nie rozpoznamy, czy chodzi o podmiot czy dopełnienie zdania. Dlatego strony biernej używamy w sytuacjach, w których po polsku byśmy jej nie użyli. Tworzymy ją na dwa sposoby: Bli-passiv Ten sposób polega na tworzeniu strony biernej przy użyciu czasownika posiłkowego bli i imiesłowu przeszłego. Zwróć uwagę, że odmieniamy tylko czasownik posiłkowy, imiesłów nie zmienia formy. Czas przeszło-teraźniejszy możesz powtórzyć w lekcji 11.
czas teraźniejszy Huset blir malt nå. Dom jest teraz malowany.
czas przeszły Huset ble malt i fjor. Dom był malowany w ubiegłym roku.
czas przeszło-teraźniejszy Huset har blitt malt. Dom jest/był malowany.
czas przyszły Huset vil bli malt senere. Dom będzie malowany później.
W czasie teraźniejszym i przeszłym zamiast czasownika bli można użyć czasownika være. Huset er/blir malt.Dom jest malowany. Huset var/ble malt.Dom był malowany. Strona bierna tworzona za pomocą bli jest typowa dla języka mówionego. S-passiv Drugi sposób tworzenia strony biernej polega na dodaniu końcówki -s do czasownika w formie podstawowej (w bezokoliczniku). gjøres; lades; repareres; sendes; skrives osv. Tego sposobu używa się zwłaszcza w czasie teraźniejszym, głównie po czasownikach modalnych (kan, vil, må, skal, bør). Det gjøres mye bra arbeid.Robi się dużo dobrej pracy. Sånn skal det gjøres.W ten sposób ma się to robić. Często wyraża nakazy, rozkazy czy apele lub czynności, które się powtarzają. S-passiv występuje na przykład w instrukcjach, przepisach i receptach. Dette må feires.To trzeba uczcić. Frokosten serveres fra klokka 6.Śniadanie podaje się od 6:00. Veiene repareres hver sommer.Drogi są naprawiane każdego lata. Współcześnie ten sposób znika z języka potocznego na rzecz opisowej strony biernej tworzonej za pomocą bli. Nadal stosowany jest jednak w języku formalnym. UWAGA! S-passiv nie można używać wymiennie z czasownikami typu finnes, møtes, sees itd. Czasowniki te mają znaczenie czynne. Vi møtes to ganger i uka.Spotykamy się dwa razy w tygodniu. Det finnes tre universiteter i byen.W mieście znajdują się trzy uniwersytety. Vi sees ikke så ofte.Nie widujemy się tak często. Czasownik sees możesz powtórzyć w lekcji 2. Zastosowanie Strony biernej używamy w sytuacjach, w których sama czynność jest ważniejsza niż jej wykonawca. Z tego powodu wykonawcy czynności albo w ogóle nie podajemy, albo wprowadzany go po czasowniku za pomocą przyimka av. Zwróć uwagę na różnicę między następującymi zdaniami.
strona czynna strona bierna
Lars leser boka. Boka blir lest/leses (av Lars).
Per reparerer bilen. Bilen blir reparert/repareres (av Per).
Vi kjøpte huset. Huset ble kjøpt (av oss).