Grammatikk
Liczba mnoga rzeczowników
Regularna
Większość rzeczowników w liczbie mnogiej przyjmuje końcówkę -er (forma nieokreślona) i -ene (forma określona):
lp. forma nieokreślona | lp. forma określona | lm. forma nieokreślona | lm. forma określona |
en gutt | gutten | gutter | guttene |
ei/en regning | regninga/regningen | regninger | regningene |
universitet | universitetet | universiteter | universitetene |
Wyjątek stanowią rzeczowniki jednosylabowe rodzaju nijakiego, które w formie nieokreślonej nie przyjmują żadnej końcówki. Dotyczy to też złożeń, w których rzeczowniki te stanowią ostatni człon.
lp. forma nieokreślona | lp. forma określona | lm. forma nieokreślona | lm. forma określona |
et kurs | kurset | kurs | kursene |
et norskkurs | norskkurset | norskkurs | norskkursene |
Jeśli rzeczownik kończy się na -e, w liczbie mnogiej dodajemy do niego tylko końcówkę -r (forma nieokreślona) i -ne (forma określona).
lp. forma nieokreślona | lp. forma określona | lm. forma nieokreślona | lm. forma określona |
ei/en gate | gata/gaten | gater | gatene |
ei/en krone | krona/kronen | kroner | kronene |
Rzeczowniki, które kończą się na -er (zwykle nazwy narodowości lub zawodów), przyjmują końcówkę -e (forma nieokreślona) i -ne (forma określona).
lp. forma nieokreślona | lp. forma określona | lm. forma nieokreślona | lm. forma określona |
en tsjekker | tsjekkeren | tsjekkere | tsjekkerne |
en tysker | tyskeren | tyskere | tyskerne |
Nie możemy zapominać o rzeczownikach zakończonych na -el i -er. W liczbie mnogiej pomijamy w nich samogłoskę e. Jeśli wyżej wymienione końcówki są poprzedzone podwojoną spółgłoską, podlegają one uproszczeniu.
lp. forma nieokreślona | lp. forma określona | lm. forma nieokreślona | lm. forma określona |
en sykkel | sykkelen | sykler | syklene |
Norweskie słowniki podają, że rzeczowniki rodzaju nijakiego w formie określonej w liczbie mnogiej mogą przyjmować nie tylko końcówkę -ene (togene), ale i -a (toga). W praktyce w stylu formalnym, możemy użyć końcówki -ene, natomiast w stylu nieformalnym i języku mówionym używa się głównie końcówki -a.
Nieregularna
Niektóre rzeczowniki w liczbie mnogiej posiadają formy nieregularne. Są to np. następujące wyrazy, które pojawiły się we wcześniejszych rozdziałach.
lp. forma nieokreślona | lp. forma określona | lm. forma nieokreślona | lm. forma określona |
ei/en bok | boka/boken | bøker | bøkene |
en feil | feilen | feil | feilene |
en mann | mannen | menn | mennene |
et teater | teateret | teatre | teatrene |
Nieregularną liczbę mnogą mają też złożenia, w których taki rzeczownik tworzy ostatni człon, np. nordmann, engelskmann itd.
Formy tych rzeczowników zawsze znajdziesz w słowniczku pod koniec lekcji.
Rzeczowniki niepoliczalne
Niektóre rzeczowniki nie mają liczby mnogiej. Oznaczają wówczas substancję, materiał lub pojęcia abstrakcyjne, np. snø snøː śnieg, mel meːl mąka, ris riːs ryż, sand sɑn piasek, luft lʉft powietrze, lykke ˈlʏkːe szczęście itd.
Mimo to w formie określonej mogą zachowywać się jak policzalne:
Nordmenn drikker mye kaffe.Norwegowie piją dużo kawy. (substancja, napój)
Jeg vil gjerne ha en kaffe.Chciałbym się napić kawy. (jedną filiżankę)
Rzeczowniki w liczbie mnogiej
W języku norweskim istnieją też słowa, których zwykle używa się tylko w liczbie mnogiej (choć posiadają też formy w liczbie pojedynczej), np. penger ˈpeŋər pieniądze, briller ˈbrilːər okulary czy grønnsaker ˈgrønːsɑːkər warzywa.
Jeg har mye penger.Mam dużo pieniędzy.
Han ser dårlig og trenger briller.Słabo widzi i potrzebuje okularów.
Hvorfor bør jeg spise grønnsaker?Dlaczego powinienem jeść warzywa?
Dużo/mało
Użycie wyrazów dużo i mało zależy jest od tego, czy łączą się z rzeczownikami policzalnymi czy niepoliczalnymi.
Rzeczowniki policzalne łączą się z wyrazami mange ˈmɑŋe dużo i få foː mało:
mange/få byer, nordmenn, bøker
Natomiast rzeczowniki niepoliczalne łączą się z wyrazami mye ˈmʏːe dużo i lite ˈliːte mało:
mye/lite kaffe, vann, sukker
Zwróć uwagę, że po mange, mye, få i lite rzeczowniki występują w formie nieokreślonej.