Kommunikasjon

Pory dnia
en morgen rano
en formiddag przedpołudnie
en middag południe
en ettermiddag popołudnie
en kveld kvel wieczór
ei/en natt nɑtː noc
ei/en midnatt ˈmidnɑtː północ
W języku norweskim musimy mieć na uwadze, jaką konkretnie porę dnia mamy na myśli. W zależności od tego, zmienia się przyimek i forma rzeczownika.
i morges ˈmoːrəs dzisiaj rano om morgenen rano zwykle
i formiddag dzisiaj przed południem om formiddagen przed południem zwykle
i ettermiddag dzisiaj po południu om ettermiddagen po południu zwykle
i kveld dzisiaj wieczorem om kvelden wieczorem zwykle
i natt dzisiaj w nocy om natten w nocy zwykle
Jeśli mówimy o aktualnej lub zbliżającej się porze dnia, używamy przyimka i oraz rzeczownika w formie nieokreślonej: Vi sees i formiddag.Zobaczymy się dzisiaj przed południem. Hun kommer i ettermiddag.Przyjdzie dziś po południu. Hva vil du gjøre i kveld?Co chcesz robić dzisiaj wieczorem? Jeśli chcemy wyrazić, że coś się zwykle dzieje w określonej porze dnia, używamy przyimka om i rzeczownika w formie określonej: Jeg liker å jogge om morgenen.Rano lubię biegać. Han leser om kvelden.Wieczorem czyta. Hun drikker kaffe bare om formiddagen.Kawę pije tylko przed południem. Uwaga na konstrukcję z przysłówkami tidlig ˈtiːdli wcześnie, sent seːnt późno czy midt mit w środku, po których zawsze następuje przyimek på. tidlig på dagenwcześnie rano sent på kveldenpóźno wieczorem midt på nattaw środku nocy
Godziny
Hva er klokka? Która godzina?
Klokka er tre. 15:00
Klokka er fem over tre. 15:05
Klokka er ti over tre. 15:10
Klokka er kvart over tre. 15:15
Klokka er ti på halv fire. 15:20
Klokka er fem på halv fire. 15:25
Klokka er halv fire. 15:30
Klokka er fem over halv fire. 15:35
Klokka er ti over halv fire. 15:40
Klokka er kvart på fire. 15:45
Klokka er ti på fire. 15:50
Klokka er fem på fire. 15:55
Klokka er fire. 16:00
Zamiast rzeczownika klokke w odpowiedzi możemy też użyć zaimka osobowego den lub od razu podać godzinę. Hva er klokka? Klokka er halv fire.Która godzina? Jest wpół do czwartej. Hva er klokka? Den er halv fire.Która godzina? Jest wpół do czwartej. Hva er klokka? Halv fire.Która godzina? Wpół do czwartej.
Podziękowanie We wcześniejszych lekcjach poznaliśmy kilka zwrotów, za pomocą których wyrażamy podziękowanie. Najpopularniejszym podziękowaniem jest bez wątpienia Takk! Jeśli według naszego uznania nie jest wystarczające, możemy powiedzieć Tusen takk! lub Mange takk! bądź Takk for sist! Poniżej przedstawiamy kolejne frazy. Konstrukcję Takk for sist możesz powtórzyć w lekcji 2. Takk for meg! Takk for i dag! Podziękowanie używane przez gościa, który kończy wizytę, opuszcza przyjęcie itp. Takk for maten! Za pomocą tego wyrażenia podziękujemy osobie, która przygotowała dla nas jedzenie. Takk for alt! Dosłownie Dziękuję za wszystko!. Fraza Takk for alt! występuje w szczególnym kontekście: na pogrzebie rodzina i przyjaciele żegnają w ten sposób zmarłego. W związku z tym, nie jest to najlepszy sposób, aby zakończyć na przykład pierwsze spotkanie.
Dialekty Charakterystyczną cechą języka norweskiego jest bogactwo dialektów. W przeciwieństwie do języka polskiego, mają one bardzo silną pozycję. Zgodnie ze zwyczajem, Norwegowie używają dialektu również w sytuacjach oficjalnych, np. w urzędach czy parlamencie. Prawdopodobnie dlatego norweski parlament Stortinget (na obrazku na początku lekcji) jest jedynym zgromadzeniem ustawodawczym w Europie, w którym posłowie bez oporów wypowiadają się w rodzimym dialekcie. Istnienie dużej liczby dialektów jest ściśle związane z geografią. Odległość między punktem Norwegii położonym najdalej na północ, Nordkappem a punktem położonym najdalej na południe Lindesnesem jest porównywalna z odległością między Lindesnesem a Rzymem. Ważną rolę w formowaniu dialektów odgrywały również granice przyrodnicze, które tworzą głębokie fiordy i wysokie góry. Te stanowiły dla ludzi trudne do przebycia przeszkody. Niektóre dialekty mogą być na tyle specyficzne, że nawet pozostali Norwegowie mogą ich nie rozumieć. Mówi się, że najtrudniej zrozumieć dialekty z regionu Trøndelag. Dialekty często różnią się w następujących rysach: zaimek JEG W dużej części Norwegii zachodniej używa się formy eg eːg. Na północy i w regionie Trøndelag przeważa æ æː, natomiast w Oslo i innych częściach wschodniej Norwegii - jeg jæi. zaimek VI W zachodniej Norwegii popularna jest forma me meː i mi miː, w północnej części regionu Innlandet forma oss osː. W pozostałych częściach poza tradycyjnym vi viː można usłyszeć rówież ve veː. partykuła przecząca IKKE Forma ikke ˈikːe jest typowa w stolicy i jej okolicach. Na zachodzie, południu i północy Norwegii można usłyszeć również ikkje ˈiçe. W okolicach jeziora Mjøsa używa się formy itte itːe, w Trøndelag itj ic. wymowa głoski R Podczas podróży po południowej i zachodniej Norwegii można usłyszeć specyficznie wymawiane r, tzw. skarre-r, które przypomina wymowę francuską. Współcześnie wymowa ta coraz bardziej się rozpowszechnia również w regionach, w których dotąd r wymawiano tradycyjnie. Powodem rozpowszechniania się skarre-r jest to, że małym dzieciom sprawia ona mniej problemów nież wymowa zwykłego r. Współcześnie różnice między dialektami częściowo zanikają. Powodem jest przede wszystkim migracja w kraju. Należy też podkreslić, że nowe technologie umożliwiły częstszy kontakt między przedstawicielami poszczególnych dialektów. Norwegowie są przyzwyczajeni do języka w dużej liczbie wariantów. Być może z tego powodu nie mają problemów z rozumieniem języka duńskiego i szwedzkiego (jednak Duńczycy i Szwedzi bez znajomości języka tak dobrze się nie rozumieją).